سمپاشی کنه :
طبق تجربه من در سمپاشی منازل علیه کنه کبوتر معمولا آلودگی در شمال تهران و منازلی که در طبقات بالای ساختمان هستند دیده می شود و معمولا در پشت پنجره ها یا کانال کولر که کبوتر های وحشی مثل یاکریم لانه ساخته بودند و آنجا را ترک کرده اند به داخل منزل نفوذ کرده است. روش سمپاشی کنه کبوتر به این صورت است که بایستی از ترکیب سموم فسفره و پیرتیروئیدی استفاده کرد و محل لانه کبوتر و محل استراحت در منزل مانند مبلمان و تخت و تشک را به خوبی سمپاشی کرد و برای 24 ساعت منزل را ترک کنید و پس از مراجعه نسبت به شستشوی لوازم منزل اقدام کنید.
ما درشرکت ارمغان بهداشت محیط با توجه به نوع شغل و وظیفه ای که در جامعه برای سمپاشی و کنترل آفات داریم، متوجه شدیم در 3 سال گذشته میزان آلودگی به کنه کبوتر در خانه به شدت افزایش یافته است و باعث نگران مردم شده است . در این مقاله سعی می کنم اطلاعات شفاف و بهتری درخصوص تشخیص کنه کبوتر و پیشگیری از آلودگی منازل به کنه کبوتر و مبارزه با کنه کبوتر در خانه و روش های سمپاشی کنه ارایه بدم .
کنه ها Ticks
پس از رده حشرات مهمترین رده بندپایان از نظر پزشکی، عنکبوتیان هستند.
این رده دارای زیر رده های متعددی است که برخی از آنها مثل کنه ها و مایتها، عقربها و عنکبوتها حایز اهمیت پزشکی قابل توجهی هستند. مهمترین زیر رده عنکبوتیان acarina یا Acari است که شامل کنه ها و مایت ها بوده و به راسته های مختلفی تقسیم می شود. در تمامی عنکبوتیان قطعات دهانی از دو جفت پیوست تشکیل شده که اولین جفت کلیسر نام داشته و معمولاً در انتهای مضرس و انبر مانند است و برای پاره کردن پوست میزبان و تغذیه به کار می رود. جفت دوم این پیوستها پالپ یا پدی پالپ Pedipalp یا پای آرواه ای است.که به صورت یه عضو حسی و گاهی نیز به شکل انبرک یا دست یا عضو گیرنده عمل می کند.
کنه ها و مایتها Mite دارای اختلافت مرفولوژیک و بیولوژِیک مشخص هستند:
1-اندازه کنه : کنه ها معمولاً درشت و در مرحله بلوغ بزرگتر از 2 میلی متر هستند ولی مایتها اکثراً میکروسکوپی و کوچک هستند و در مرحله بلوغ به ندرت به 2 میلی متر می رسند.
2- هیپوستوم در کنه ها دندانه دار ولی در مایتها غالباً ساده و بدون دندانه است.
3- کنه ها در سطح پشتی پنجه پای اول دارای یک عضو حسی به شکل فرورفتگی حاوی موهای حسی موسوم به اندام هالر می باشند ولی مایتها فاقد این عضو حسی هستند.
4- کنه ها اکثراً بندپایانی کم مو و یا با موهای کوتاه و نامشخص در سطح بدن و پاها هستند ولی مایتها غالباً پرمو و دارای موهای بلند و مشخص در سطح بدن هستند که گاهی برای انسان حساسیت زا نیز می تواند باشند.
از نظر بیولوژی نیز کنه ها تماماً دارای زندگی انگلی و خونخوار هستند ولی مایتها از نظر رژیم غذایی و نحوه زندگی بسیار متنوعند. تعداد زیادی از آنها زندگی آزاد و غیر انگلی دارند و از مواد پوسیده و یا قارچها تغذیه می کنند. برخی گیاهخوار و انگل گیاهان و درختان مختلف و آفت کشاورزی هستند . تعدادی خونخوار و انگل انسان، حیوانات اهلی و پرندگان هستند و بالاخره بعضی از آنها شکارچی بوده و از تخم ، لارو و بالغ حشرات و بندپایان دیگر تغذیه میکنند .
کنه ها همگی تخمگذارند ولی مایتها عاوه بر تخم ممکن است زنده زایی داشته باشند.
انواع کنه ها : کنه های نرم و کنه های سخت
خانواده Argasidae یا کنه های نرم soft ticks
الف- مرفواژی کنه های نرم : دارای بدنی پهن، بیضی، تخم مرغی و گاهی تقریباً چهار گوش هستند. پوست یا کوتیکول سخت، چرمی و یکنواخت است و پوشیده از پاپیلها یا برجستگی های کتینی است که در انواع مختلف شکل و اندازه آنها متغیر است.
ب- بیولوژی کنه های نرم : این کنه ها در تمام مراحل زندگی پس از خروج از تخم خونخوار هستند . کنه های نرم دارای دگردیسی ساده بوده و کنه خارج شده از تخم دارای سه جفت پا می باشد و لارو می باشد. این لارو پس از اولین پوست اندازی دارای چهار جفت پاشده و نمف نامیده می شوند. کنه های ماده تخمهای خود را به شکل دستجات 15 تا 300 عددی در محل زندگی میزبان و در جای مخفی و مناسب قرار می دهند که پس از یک تا چهار هفته تفریخ می شوند.لاروها و نمف ها جهت رشد و پوست اندازی به خونخواری نیاز دارند. که معمولاً در شب یا تاریکی انجام می گیرد. کنه های نرم دارای یک مرحله لاروی و 4 تا 8 مرحله نمفی هستند. سیکل تخم تا تخم درکنه ها 6 تا 12 ماه طول می کشد. که در صورت عدم دسترسی به میزبان این دوره طولانی می شود. کنه های نرم طول عمر بسیار زیادی داشته و 14 تا 15 سال و در شرایط سخت تا 30 سال نیز زندگی می کنند.
مقاومت آنها به گرسنگی بالاست و پس از هر بار خونخواری می توانند 5 تا 7 سال بدون تغذیه زنده بمانند.
خونخواری آنها کوتاه و حدود 20 دقیقه طول می کشد و پس از اتمام خونخواری میزبان را ترک می کنند.
ج- اهمیت پزشکی کنه های نرم
خطرات کنه کبوتر برای انسان : گزش کنه ها غالباً دردناک و ایجاد عوارضی به شکل ورم موضعی و التهاب و حتی زخمهایی در محل گزش می کند که ناشی از قطعات دهانی قوی و خشن و بزاق سمی آنهاست. حضور این کنه ها در اماکن انسانی به خصوص در تعداد زیاد و گزشهای مکرر، مزاحمتهای فراوان و سلب آسایش انسان را سبب می شود.
علاوه بر اثرات گزش ، کنه های اورنیتودوروس ناقلین تبهای راجعه کنه ای آندمیک و اسپورادیک در مناطق مختلف جهان هستند.
د- مبارزه و سمپاشی کنه های نرم :
برای ایجاد محافظت فردی به طور موقت می توان از ترکیبات دورکننده مناسب مثل دی متیل فتالات، دی اتیل تولوآمید، ایندالون و بنزیل بنزوات به هنگام استراحت و خواب استفاده کرد و یا لباسها را به این ترکیبات آغشته کرد.
در صورت مشاهده کنه در سطح بدن می بایست با مواد محرک مثل کلروفرم ، اتر، بنزین، و یا حتی نزدیک کردن آتش سیگار به کنه، آن را وادار به خارج کردن قطعات دهانی از پوست کرد ولی از برداشتن سریع و عجولانه کنه به دلیل احتمال کنده شدن کاپیتلم و باقی ماندن آن در پوست و احتمالاً ایجاد عفونت ثانویه باید پرهیز شود.
برای سمپاشی کنه در اماکن انسانی و دامی می توان محلهای اختفا و استراحت کنه ها را با سموم کنه کش مختلف مثل محلولهای روغنی یا امولسیون (سم مخصوص کنه کبوتر ) مالاتیون 3% - سم لیندین 0.5 درصد – سم بایگون 1 درصد و سم دیبروم یا نالد 0.5 درصد به روش ابقایی سمپاشی کنه کرد. باید دقت نمود تا تمام سطوح داخلی ، خانه ها و اصطبل ها سمپاشی شود.
فیلم آموزش درآوردن کنه از پوست را ببنید .
کنه کبوتر :
در سه سال گذشته به صورت انبوهی در تهران کنه کبوتر مشاهده شده است و افراد زیادی از برای سمپاشی کنه در تهران و کرج با ما تماس گرفته اند که لازم میدانم در رابطه با کنه کبوتر توضیحات مختصری بدم.
کنه کبوتر با نام علمی ( ارگاس پرسیکوس) یا کنه مرغی معروف است و از زیر خانواده کنه های نرم (Argasidae) هستند.
طبق تجربه من در سمپاشی منازل علیه کنه کبوتر معمولا آلودگی در شمال تهران و منازلی که در طبقات بالای ساختمان هستند دیده می شود و معمولا در پشت پنجره ها یا کانال کولر که کبوتر های وحشی مثل یاکریم لانه ساخته بودند و آنجا را ترک کرده اند به داخل منزل نفوذ کرده است. برای سمپاشی کنه کبوتر بایستی از ترکیب سموم فسفره و پیرتیروئیدی استفاده کرد و محل لانه کبوتر و محل استراحت در منزل مانند مبلمان و تخت و تشک را به خوبی سمپاشی کرد و برای 24 ساعت منزل را ترک کنید و پس از مراجعه نسبت به شستشوی لوازم منزل اقدام کنید.
از آنجاییکه کنه های کبوتر تا حدی به سموم مقاومت نشان می دهند بایستی از شرکت های سمپاشی کنه دارای مجوز بهداشت کمک گرفت .
در صورت آلودگی کبوتران یا پرندگان اهلی به کنه کبوتر بایستی حیوان را با پودر کوپکس یا پرمترین شستشو داد و کنه ها به دقت و طبق روش بالا از بدن حیوان جدا شوند و محل زندگی و لانه آن توسط سم فوق سمپاشی شود و یا توسط محلول تنباکو آبتنی داده شود. پس از مدتی با وایتکس شسته شود.
کنه های سخت خانواده Ixodidae
تاکنون بیش از 650 گونه از کنه های سخت در 13 جنس شناسایی و نامگذاری شده اند. کنه های این خانواده دارای پراکندگی جهانی و تنوع بیشتر نسبت به کنه های نرم هستند . در ایران شش جنس و حداقل 17 گونه کنه سخت وجود دارد. که اکثراً می توانند باعث بروز فلج در حیوانات و گاهی در انسان نیز بشوند.
الف- مرفولژی کنه های سخت :
اکثراً دارای بدنی بیضی شبیه به O هستند اندازه آنها متغیر و بسته به مرحله گرسنگی و خونخواری ابعادی در حدود 3 الی 23 میلی متر دارند. پوست یا کوتیکول از صفحات کتینی سخت و متصل به هم تشکیل شده که هر کدام دارای اسامی و شکل خاصی هستند و در تشخیص گونه ها دارای اهمیت هستند. کنه های سخت دارای یک صفحه پشتی محکم و غیر قابل انعطاف به نام Scuttum هستند که در کنه های نابالغ و کنه های ماده کوتاه بوده . به نیمه بدن نمی رسد ولی در نرهای بالغ تمام سطح پشتی بدن را می پوشاند. و تشخیص نر و ماده این کنه ها به کمک صفحه پشتی صورت می گیرد.
ب- بیولژی کنه های سخت :
کنه های سخت نیز مثل سایر آکارینا دارای دگردیسی ساده بوده و در تمام مراحل زندگی پس از جنینی خونخوار هستند.
این کنه ها دارای یک مرحله لاروی با سه جفت پا و فقط یک مرحله نمفی مشخص هستند و در هر مرحله یک خونخواری انجام میدهند. بنابراین در سیکل زندگی خود اکثراً دارای دو پوست اندازی و سه خونخواری هستند . کنه های ماده فقط یک بار تخ ریزی کرده و پس از آن از بین می روند.
اهمیت پزشکی کنه های سخت
خطرات کنه برای انسان : کنه های سخت به دلیل داشتن بزاق سمی و گزش طولانی قادر به ایجاد فلج در میزبان هستند به خصوص اگر کنه در مسیر اعصاب مرکزی در ستون فقرات یا گردن متصل باشد که در این صورت باعث انحراف گردن و فلج بخشهایی از بدن خواهد شد.
در این حالت فلج کنه ای گفته می شود.گاهی فلج به اندامهای مجاور منتشر می شود که به آن فلج بالارونده گفته می شود . در صورت انتشار فلج به قلب عوارض خطرناک قلبی و حتی مرگ ایجاد می شود.
از نظر انتقال بیماری کنه های سخت ناقل چندین بیماری به انسان هستند که مهمترین آنها شامل بیماری لایم است. از بیماریهای ویروسی منتقله می توان به بیماری جنگلی کیاسانور، تب هموراژیک کنگو کریمه ، تب کنه ای کلرادو و آنسفالیتهای منتقله به وسیله کنه اشاره کرد.
بیماری تولارمی و تب Q نیز ممکن است توسط کنه ها منتقل شوند.
مبارزه و سم پاشی کنه های سخت :
برای حفاظت فردی می توان از ترکیبات دورکننده استفاده کرد.
سم پاشی ابقایی منازل به دلیل تماس کم این کنه ها با سطوح تاثیر چندانی در کنترل ندارد.
در دامپروری جهت کنترل از حمام های ضد کنه استفاده شده که به اشکال و طرحهای مختلف ساخته می شود و در تمامی آنها کل سطح بدن دام با مخلوط آب و سم تماس پیدا می کند که این عمل باغث مرگ اکتو پارازیتها و از جمله کنه ها می شود.
برای انتخاب بهترین شرکت سمپاشی کنه مطالعه نمایید .
اگر بعد از مطالعه این مقاله هنوز ابهاماتی در ذهن شما هست یا به اطلاعات بیشتر نیاز دارید در بخش نظرات اعلام کنید تا کارشناسان ما در کمتر از 24 ساعت پاسخگوی شما باشند.
نویسنده : مهندس وحید مرادی مهر- شرکت سمپاشی ارمغان بهداشت محیط
دیدگاه‌ها
سلام دوست عزیز
یکی اینکه همون شامپو لیندین یا پرمترین بایستی کافی باشه. و محل زندگیش رو عوض کنید از محیطی که کنه هست و از آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری از عفونت زخم ها استفاده کنید به زودی خوب میشه
یه سگ ژرمن خیلی تمیزدارم ازلحاظ واکسینه واستحمام تغذیه ش منتهی دوسال پیش توسط فردی ناشایست دزدیده شدوبه خانواده ای فروخته بود که باتغذیه انسانی خودشون تغذیه ش کردن وچون درغذای لنسان ادویه جات استفاده میشه موجب اختلال عملکردکبد سگ میشه ..مختصربگم که من بعد دوسال سگ پیداکردم چون ناگهانی پیداشدمکان مناسب نگهداریش نداشتم امانت دادم خواهرم توبالکن خونه نگهداره الان که آوردمش پشتش بیست سانت مانده به دمش وانتهای دمش میخوارونه گازمیزنه موقع شستشومتوجه زخمهای ریزوبزرگی روبدنش شدم البته باشامپولیندان یا لیندین ضدشپش انسانی استحمام کردم ولی موثرنبود لطفا همکاری کنید مشکوک به کنه کبوتری آرگاس چون توبالکن هستن کبوترهای زیادی وچندنمونه گرفتیم به دامپزشک نشون دادن تایدش کردن ازچه سمی واسه استحمام یا چه داروی واسه درمان استفاده کنم
تقریبا ,یک هفته ای میشه که متوجه حشرات ریزی شدیم که در بالکن خانه ما جولان میدن ,متاسفانه در بالکن کبوتر وحشی لونه گذاشته و دوتا جوجه کبوتر داره و بدنشون پر از این حشرات شده ,متاسفانه وسیله های زیادی هم در بالکن گذاشته شده , ورودی بالکن به سالن هست و من این حشرات رو نزدیک به در بالکن دیدم ,البته از وقتی که متوجه شدیم هر روز تاجایی که می تونیم با اب داغ شستشو میدیم ولی به علت اون وسیله ها نمیشه خیلی تمیز کرد و اون دوتا جوجه هم باعث شدن که نتونیم کامل و تمام اونجا رو تمیز کنیم ,من خیلی استرس دارم و امروز وقتی روی مبل نشسته بودم یه دونه از اون حشرات رو روی بازوم دیدم ,به علت این که زیاد به بالکن میرم دچار گزیدگی هم شدم ,اما نمیدونیم چه کار کنیم ,با این جوجه های بیمار و با بالکن و خونمون ,لطفا کمکم کنید ,چطور از شر این حشرات خلاص بشیم ,اگر بخوایم سم
به نظر من خونتون به کنه آلوده شده هرچند نمف کنه اینقدر ریزه ممکنه دیده نشن . باید صبر کنید جوجه ها برن و مسیر نشستن کبوتر ها رو مسدود کنید و سمپاشی انجام بشه . برای قیمت سمپاشی کنه تماس بگیرید .
تقریبا ,یک هفته ای میشه که متوجه حشرات ریزی شدیم که در بالکن خانه ما جولان میدن ,متاسفانه در بالکن کبوتر وحشی لونه گذاشته و دوتا جوجه کبوتر داره و بدنشون پر از این حشرات شده ,متاسفانه وسیله های زیادی هم در بالکن گذاشته شده , ورودی بالکن به سالن هست و من این حشرات رو نزدیک به در بالکن دیدم ,البته از وقتی که متوجه شدیم هر روز تاجایی که می تونیم با اب داغ شستشو میدیم ولی به علت اون وسیله ها نمیشه خیلی تمیز کرد و اون دوتا جوجه هم باعث شدن که نتونیم کامل و تمام اونجا رو تمیز کنیم ,من خیلی استرس دارم و امروز وقتی روی مبل نشسته بودم یه دونه از اون حشرات رو روی بازوم دیدم ,به علت این که زیاد به بالکن میرم دچار گزیدگی هم شدم ,اما نمیدونیم چه کار کنیم ,با این جوجه های بیمار و با بالکن و خونمون ,لطفا کمکم کنید ,چطور از شر این حشرات خلاص بشیم ,اگر بخوایم سم پاشی کنیم با توجه به حضور این دوتا جوجه باید چطور سم پاشی کرد ,ممنون میشم پاسخم رو بدید و اگر شرکت شما بخواد سم پاشی کنه چقدر هزینش میشه !؟ و احتیاج هست کل خونه سم پاشی بشه !؟
کنه اگر در منزل وجود داشته باشه با چشم دیده میشه هر چقدر هم کنه و نمف کنه کوچیک باشه با چشم دیده میشه . خارش ممکنه نتیجه استفاده از سم باشه که به مرور آلرژی میده یا ممکنه که گال یا جرب باشه که بایستی به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید و در مقاله بالا مفصل توضیح دادیم .
یکی از دوستان بنده تو منزلشون نورگیر دارن که بالاش پره کبوتر هستش و تازگی متوجه شدن که کنه کبوتر داره خانه و چند جایی بدن ایشان گزیده شده و به شدت قرمز هستش سم پاشی کردن خودشون با سم کامن منم هم منزل خودم انجام دادم چون رفته بودم دیدن ایشان (الان بنده دایم احساس میکنم رو پوستم راه میرن اما من چیزی نمیبنم و خارش دارم و کلافه شدم به نظرتون منزل من هم آلوده شده ؟؟؟
کلافه ام کرده این موضوع لطفا اگر امکان داره راهنمایی کنید و اگر نیاز به سم پاشی بگید هزینه اش به چه صورت با تشکر .
سلام آقا سعید
به نظر من شما با استفاده غیر صحیح از سموم خطرناک برای کنه ها، محیط رو به سم آلوده کردید و علایمی که گفتید آلرژی به سم هست که بایستی با دقت خیلی زیاد نظافت انجام بشه .
خوراک‌خوان (آراس‌اس) دیدگاه‌های این محتوا